نگرانی از تخریب جنگل هیرکانی، گردشگری بدون زیرساخت بلای جان ابر شد - وبلاگ شخصی من

به گزارش وبلاگ شخصی من، جنگل ابر به اسم یک اثر ثبت جهانی طی سال های اخیر به علت عدم برنامه ریزی به خصوص در زمینه گردشگری مسئولانه و طبیعت گردی در جهت تخریب پیش می رود.

به گزارش ، جنگل ابر نگین انگشتری دنیاگردی استان سمنان محسوب می گردد جنگلی بازمانده از هیرکانیان که عصر یخبندان را پشت سر گذاشت، اما در سه دهه اخیر دچار آسیب های فراوان شده است.

آسیبی که ظاهراً از رفتار غیر مسئولانه بعضی به اصطلاح دنیاگرد برمی آید، اما ماحصل بی برنامگی مسئولان میراث فرهنگی است، جنگل ابر از یک برنامه جامع دنیاگردی برخوردار نیست، برنامه ای که در آن از ظرفیت گروه های مردمی و تشکل ها، رسانه ها و فضای مجازی و.. بهره برده گردد تا به مردم دنیاگردی مسئولانه را گوشزد کرد.

جنگل ابر شاهرود از بابت تفکرات مدیرانی آسیب دیده که هیچ ایده و توانی در برنامه ریزی و برنامه نویسی ندارند، نمی دانند که می توان طرح های توجیهی مالی را با حفظ جنگل و محیط زیست به کار بست، اما در کنارش دنیاگردی مسئولانه و اشتغال زایی و عایدی هم داشت. مدیریتی که در پستوی بوروکراسی نشسته و مدام می گوید که اعتبار نیست! گویا برنامه نویسی مدون با شناخت داشته های جنگل ابر و تدوین دنیاگردی مسئولانه با یاری علاقمندان به طبیعت احتیاجمند پول است!

از سال 92 تا کنون درباره تخریب محیط زیست، دنیاگردی مسئولانه، دغدغه مند و دارای متولی و ضرورت توقف تردد خودرو های آفرودی، طرح های عمرانی مانند جاده سازی و تله کابین و… که به چیزی شبیه شوخی آن هم در میان جنگل هیرکانیان شبیه است مطالب فراوانی را منتشر نموده، اما روز به روز جنگل ابر به قهقرا می رود و در آخرین رویداد هم شاهد پخش شدن ویدئویی از درون این جنگل هستیم که فردی با اره موتوری درخت چند صد ساله را قطع می نماید.

چه چیزی سبب شده تا آن دنیاگرد غیر مسئول درخت را قطع کند؟ تعییناً اینکه منابع طبیعی و محیط زیست آنقدر نیرو ندارند که بتوانند تمام جنگل ابر را پوشش دهند. به نحوی که حجم وسیعی از قرق جنگل ابر از سوی محیط زیست فقط با دو نیرو و یک موتور سیکلت پایش می گردد!

یک فعال حوزه دنیاگردی و کنشگر اجتماعی درباره ابر ، می گوید: اواخر قرن بیستم بود که در جوامع پیشرفته پس از سال ها ویرانگری ناآگاهانه از پس تفکرات صنعتی و بهره کشی مازاد از طبیعت، واژه توسعه پایدار به اسم رهیافتی علمی به دنیا آمد توسعه پایدار در مفهوم ساده آن یعنی بهره برداری از منابع موجود با در نظر در نظرگیری انتفاع و ماندگاری آن ها برای آیندگان مفهومی که در حوزه حفاظت محیط زیست شامل سه قسمت است؛ حفاظت به معنای ممنوعیت، بازسازی و بهره برداری پایدار.

محسن شریعتی اضافه نمود: جنگل هیرکانی ابر یکی از منطقه ها منحصر به فرد دنیا است که ظرفیت توسعه پایدار در آن از جنبه های مختلف اکولوژیک، مالی، دنیاگردی، ژئوپلیتیکی در ایده آل ترین حالت آن مورد تصور است. پهنه سرسبزی که در شمال شهرستان شاهرود و بخش زیبای بسطام با دیرینگی 50 میلیون ساله، در نقش یک موزه تاریخ طبیعی دنیا جای گرفته است. این فسیل زنده، اما در چند دهه اخیر بسیار مورد تهاجم بتنیسم توسعه نهاده شده است.

وی گفت: حضور دام سنگین و سبک مازاد بر ظرفیت مراتع، ورود دنیاگردان بدون الزامات طبیعت مداری، هیجان آف رود در جای جای جنگل، سوداگری چوب و قطع درختان، کوشش ها برای احداث جاده غیرضروری شاهرود علی آباد کتول، مسائل عدیده فرهنگی و امنیتی، تعرض به حریم امن حیوانات جنگلی، تخریب فلور دشتی و جنگلی و موارد متعدد دیگر که جنگل های پایدار این عرصه را شدیداً دچار مخاطره نموده است.

این دانشجوی دکترای ژئوپولتیک و کنشگر مسائل اجتماعی و محیط زیست بیان نمود: این حجم بزرگ تخریب ها در اکوسیستم منحصر به فرد جنگل ابر با مطالبه گری مسئولانه سازمان های مردم نهاد و مدیران بالادستی، در نهایت منجر به این شد که در دی ماه 93، این جنگل به اسم منطقه حفاظت شده مورد پذیرش شورای عالی محیط زیست نهاده شد و در لیست منطقه ها چهارگانه این سازمان ثبت شد با این خبر امید ها به تحقق آرمان های توسعه پایدار در جنگل ابر زنده شد. همه منتظر اقدام عملی اداره کل حفاظت محیط زیست استان در استقرار حداقل یک محیط بانی با نیرو های حداقلی بودند. انتظاری که سال جاری هفت ساله شد!

شریعتی اضافه نمود: جالب اینکه ویژگی های متمایز این عرصه جنگلی، در تیر ماه 98 مورد اذعان بشریت به اسم منطقه ثبتی در لیست میراث دنیای یونسکو شد لذا اتفاق مهمی که ظاهراً باید خیال مردم منطقه را از بابت احداث یک محیط بانی با نیرو های مکفی راحت می کرد. اما ثبت دنیای جنگل ابر هم هیچ تغییری در همت مدیران عالی استانی نداشت و باید گفت منطقه حفاظت شده جنگل ابر همچنان بدون مسئولیت پذیری اداره کل حفاظت محیط زیست استان سمنان، دچار وانهادگی مدیریتی است.

یکی از معضلات در زمینه دنیاگردی مسئولان و حفظ جنگل ابر این است که مسئولان میراث فرهنگی اقدام درخور توجهی را برای این زمینه ننموده و از بومی ها، متخصصان و متولیان امر فرهنگ سازی مشاوره و یاری هم نمی گیرد نمونه آن سفر چندی پیش مدیرکل میراث فرهنگی به ابر و ملاقات با چند غیربومی بود که هیچ کارشناس و کنشگر مسائل محیط زیستی شهرستان شاهرود و بخش بسطام در آن نشست حضور نداشت تا درباره اساس و اصل موضوع ابر، صحبت کند لذا باید گفت میراث فرهنگی به شدت از حضور در مکان هایی که ممکن است مورد پرسش وبلاگ شخصی من و یا کنشگران قرار گیرد پرهیز می نماید.

یک کنشگر مسائل محیط زیست می گوید: دو هفته پیش جلسه ای را با رئیس میراث فرهنگی شاهرود داشتیم و در آن نشست تاکید شد که باید به ملاقات فرماندار رفت و مسائل را درباره ابر گوشزد گردد لذا فرماندار به علت هفته دولت دو هفته این نشست را به تعویق انداخت و به تازگی این نشست برگزار گردید ما درخواست کردیم حداقل یکی دو نفر از بومی ها یا کارشناسان متخصص در جلسه حضور داشته باشند که متأسفانه قبول ننموده و در نتیجه کنشگران محیط زیست از مسائل مرتبط با این نشست بی خبر هستند.

محمد حسنی اضافه نمود: از مدت ها قبل بعلاوه مطالبه ای شد که یک نشست در ابر و در محیط باز با حضور کارشناسان و کنشگران و مسئولان امر در مورد تخریب های ابر، دام ها، دنیاگردی مسئولانه و… برگزار گردد که البته هنوز به این مطالبه هم پاسخی داده نشده و باید دید که در نهایت اصلاً چنین نشست هایی برگزار می گردد یا خیر؟

رئیس اداره منابع طبیعی شاهرود، اما درواکنش به ویدئوی تلخ قطع درخت در ابر آن هم با اره موتوری، گفت: عامل قطع درختان شناسایی و به دادگاه معرفی شده از سوی دیگر درختان از دامداری این فرد در ابر توقیف شده است.

محمدرضا کشاورزیان درباره حضور دام ها در جنگل که در بخش مورد مدیریت او است، شرح داد: تا ابتدای شهریورماه چهار گله دام از جنگل با همکاری پاسگاه قلعه نوخرقان اخراج شدند بعلاوه یک گله دام به تعداد 100 رأس گوسفند که به طرز ماهرانه ای در منطقه پنهان شده بود، با گشت مأموران شناسایی و از منطقه خارج شد و در این راستا پرونده تخلف این موارد به مراجع قضائی ارسال شده است.

وی بابیان اینکه مأموران حدود هفت کیلومتر دام ها را به خارج از مرتع راهنمایی کردند، ابراز داشت: تا به امروز چهار گله دام غیرمجاز به وسیله مأموران از جنگل ابر خارج شده که باید گفت مدیریت چرا و دام در دستور کار این اداره واقع شده است.

دام ها بخشی از عوامل تخریبی هستند که به ابر وارد می گردد، اما موضوع اصلی دنیاگردی غیر مسئولانه و عدم برنامه ریزی درست برای آن است یک کنشگر مسائل محیط زیست با بیان اینکه جنگل هیرکانیان اصلاً جنگل دنیاگردی نیست، گفت: در هیچ کجای دنیا به این شکل نیست که آخر هفته ها و تعطیلات هزاران نفر با خودرو به سمت جنگل های هیرکانی یا هر جنگل ثبت دنیای هجوم بیاورند و جای جای جنگل را فرش نمایند و از درختان به اسم هیزم اجاق استفاده و بر روی آن غذا بپزند؛ لذا این ول انگاری در زمینه دنیاگردی ابر به نابودی آن منجر خواهد شد.

مرتضی حسینی با بیان اینکه در کشور های پیشرفته اگر بخواهید در منطقه ها حفاظت شده، ثبت شده و یا در خطر تخریب وارد شوید از ماه ها قبل باید ثبت نام نموده و مجوز دریافت کنید در این مجوز نام شما و تمام همراهان شما به علاوه مکان و زمانی که قرار است در موقعیت حضور یابید ذکر شده و نمی توانید خلاف تعهد خودتان عمل کنید پس از آن شما باید برای هر روز حضور در این مکان ها هزینه ای گزاف بپردازید که صرف همان جنگل می گردد لذا این را با جنگل ابر مقایسه کنید که هر زمان هرکسی با هر نوع تفکر و فرهنگی که دارد اراده کند در ابر باشد سی دقیقه بعد اجاق آتش خودش را هم برپا نموده است.

وی اضافه نمود: در تفکر مسئولان ما پنج هزار تومان ورودی گرفتن از خودرو ها در ابتدای جنگل ابر معنای توسعه پایدار و اشتغال و عایدیزایی است در صورتی که اینگونه فقط جنگل تخریب می گردد و هیچ چیزی از آن باقی نمی ماند.

یکی دیگر از کنشگران اجتماعی شهرستان شاهرود و استان سمنان می گوید: ایجاد پایگاه جنگل های هیرکانی البرز جنوبی از ضروری ترین مسائل برای جنگل ابر است میراث فرهنگی در سمنان پایگاه بافت تاریخی را که اقدامی ارزنده بود راه اندازی کرد، اما اداره کل هیچ اقدامی در زمینه ایجاد پایگاه جنگل هیرکانی در ابر صورت نداده تا شاهد نظارت و مطالعات منطقه ای در زمینه نگهداری ابر باشیم.

عبدالحسین برنجی با بیان اینکه در توافق کلی کشور مدیریت جنگل هیرکانی با محیط زیست است، اما این بار مسؤلیت نظارت میراث را کاهش نخواهد داد، گفت: کوتاهی بعد از سه سال ثبت دنیای ابر نشان از اهمال مسئولان میراث فرهنگی دارد و بنده معتقد هستم که این جنگل اگر در جایی جز شاهرود بود تا به امروز تمام زیرساخت های لازم را می داشت.

وی با بیان اینکه در سال های قبل و در دوره نماینده قبلی شاهرود و میامی در مجلس موافقت راه اندازی دفتر پایگاه جنگل های هیرکانی البرز جنوبی در شاهرود اخذ شد، اما متأسفانه نه میراث فرهنگی برای آن اقدامی کرد و نه محیط زیست، بیان نمود: ایجاد مرکز مطالعات واجب برای حفظ ابر یکی از مهمترین احتیاج های این جنگل هیرکانی است.

مسئول مستقیم تخریب ها در جنگل ابر، تفکرات به اصطلاح توسعه ای مسئولانی است که معنی توسعه پایدار را نمی دانند و زمینه حضور هزاران نفر با هر نوع فرهنگ و رفتار و عملکردی را به نام دنیاگردی در جنگل را فراهم می نمایند، تفکر مدیریتی که هنوز نمی داند ارزش جنگل هیرکانی چیست و چطور می توان سالانه چندین میلیارد تومان از آن عایدی داشت و جنگل را هم حفظ کرد قطعاً سازنده نخواهد بود.

آیا حضور کارشناسان و اساتید دانشگاه و دنیاگردان حرفه ای، برگزاری رویداد های ورزشی و فرهنگی، عکاسان و جهانگرد ها و… در ابر با میلیون ها تومان عایدی به اشتغال چند راهنمای محلی، اسکان و در نتیجه عایدیزایی برای هتل و بوم گردی و… نمی انجامد؟ کدام یک توسعه پایدار هستند؟ حضور سیل آسای مردم در جنگل ابر یا تبدیل آن به اکوتون اکوسیستم و حضور دانشمندان از تمام دنیا؟ در تفکر مسئولان متولی دنیاگردی شاهرود اولی توسعه است و دومی خیر.

نکته قابل تأمل و ادله مهم برای اثبات بی برنامگی مسئولان متولی دنیاگردی در مورد ابر پاسخ به این سوال است که آیا جنگل ابر که تعیینه شاخص دنیاگردی استان سمنان محسوب می گردد، آیا توانسته فقط و فقط در روستای مجاور خود بیکاری را ریشه کن کند؟ آیا از ظرفیت ابر برای اشتغال فقط برای جوانان همان روی بهره گیری شده است؟ پاسخ این سوال تعیین است، اما قضاوت درباره آن را باید به مردم واگذار کرد.

منبع مهر

پ