حقایق کاخ سروستان؛ بازمانده ای از عصر ساسانیان - وبلاگ شخصی من

به گزارش وبلاگ شخصی من، کاخ سروستان از آثار تاریخی و معماری بازمانده از اواخر دوره ساسانیان است که از معماری خاص و زیبایی قابل ملاحظه ای برخوردار است.

کاخ یا قصر به محل اقامت خانواده سلطنتی، مقامات عالی رتبه و اشراف در دوره ساسانی گفته می شد. گاهی به بناها، ساختمان ها و سازه های بزرگ دیگر نیز کاخ گفته می شد. این کاخ ها صحنه هایی از قدرت نمایی و شکوه و عظمت حکومت ساسانی را به تصویر می کشند که از گذشته به ما ارث رسیده اند. در طرح معماری این کاخ ها کوشش می شد فضاها با نمای ساختمان جفت یا قرینه باشند. کاخ ساسانی سروستان در استان فارس در 9 کیلومتری شهر سروستان در محله تزنگ قرار گرفته است. این کاخ که از جاهای تماشای استان فارس محسوب می گردد، کاخی ساسانی است که در زمان بهرام پنجم یا بهرام گور و از طریق مهرنرسی وزیر معروف وی ساخته شده است. این کاخ بخشی از میراث تمدنی و معماری پرعظمت ساسانی است که از اهمیت بسیاری برخوردار است. این بنا و کاخ ارزشمند از لحاظ معماری شباهت بسیار زیادی به کاخ اردشیر در فیروزآباد دارد. با این شرح، به سراغ حقایق کاخ ساسانی سروستان می رویم.

1- کاخ سروستان در استان فارس و در شهرستان سروستان قرار گرفته است.

2- مساحت این مجموعه کاخ در حدود 25 هکتار است.

3- کاخ سروستان متعلق به دوره ساسانیان است و در زمان بهرام پنجم معروف به بهرام گور ساخته شده است.

4- کاخ سروستان به دستور بهرام پنجم و از طریق مهرنرسی وزیر معروف وی ساخته شد.

5- کاخ سروستان یکی از باشکوه ترین کاخ های برجای مانده از دوره ساسانیان است.

6- مصالح به کار رفته در کاخ ساسانی سروستان از سنگ و گچ است.

7- کاخ سروستان شامل یک ایوان و گنبدی در مرکز حیاط است.

8- این کاخ نسبت به بناهای دیگر این دوره از معماری و پلان پیچیده و کامل تری برخوردار است.

9- کاخ سروستان دارای ایوانی مربع شکل است که 13 متر طول و عرض و 18متر ارتفاع دارد.

10- کاخ ساسانی سروستان در مرکز و حیاط دارای گنبد است.

11- کاخ سروستان شباهت بسیاری به کاخ اردشیر در فیروزآباد دارد. این کاخ کوچک تر از کاخ فیروزآباد است و طاق های آن با آجر زده شده اند.

12- کاخ سروستان از نظر ابعاد و مساحت یک چهارم کاخ فیروزآباد است و به نظر می رسد تنها یک تالار پذیرایی بوده است.

13- آندره گدار معتقد است که کاخ سروستان از کاخ فیروزآباد بهتر حفظ و نگهداری شده است.

14- طرح کاخ سروستان از کاخ فیروزآباد پیچیده تر و از نظر اصول فنی کامل تر است.

15- در طاق ها و گنبدهای کاخ سروستان مهارت و ریزه کاری های بیشتری به کار رفته است.

16- بنای کاخ سروستان در ضلع جنوبی قرار گرفته که دو ایوان کوچک تر در دو طرف ایوان اصلی آن قرار گرفته است.

17- ایوان اصلی کاخ سروستان به تالار اصلی و پس از آن به چهار حیاط متصل می گردد.

18- دیوار جنوبی تالار مرکزی به ایوان جانبی خارجی راه می یابد. ایوانی که در سمت شمال کاخ قرار گرفته است از طریق چند پله به بیرون کاخ مربوط می گردد.

19- در دو طرف بنا دو اتاق باریک با طاق گهواره ای واقع شده است که مقابل هم قرار نگرفته اند. گنبد بنا نیز فیلپوش (به یکی از روش های گوشه سازی برای تغییر مقطع چهارگوش به گرد برای ساخت طاق یا گنبد روی دیوار گفته می گردد) شده است.

20- در کاخ سروستان برای تقویت گنبدهای مدور از گوشواره استفاده شده است.

21- نقشه کاخ سروستان به طور خاص، شیوه ای بسیار بدیع و جالب از معماری ساسانی را به نمایش می گذارند.

22- پژوهشگران معماری ساسانی، بنای کاخ را با توجه به تکنیک پیشرفته تر در طرحی کلی جزییات بنا، آن را متعلق به اواخر دوره ساسانی تشخیص داده اند.

23- ابن خردادبه در کتاب مسالک و ممالک خود که یک مبحث جغرافیایی را در برمی گیرد از سروستان به عنوان یکی از قصبات استخر نام برده و از بنایی با سنگ و گچ یاد می نماید که مشتمل بر تالاری ستون دار، چند ایوان، اتاق ها و راهروهای متعدد است.

24-اولین کسی که به تحقیق روی کتخ سروستان پرداخت اوزلی بود.

25- در سال 1810 فلاندن و سکت نیز از کاخ سروستان تماشا کردند. فلاندن بنا را دارای شباهت بسیار به چهارطاقی تشخیص داده و آن را آتشگاهی مربوط به دوره ساسانی دانست.

26- مادام دیولافوا در سال 1880 کاخ سروستان را مورد مشاهده قرار داد و به نتایج پیشینیان دست یافت و نتوانست نکته جدیدی بر آن ها اضافه کند.

27- دیولافوا بنای کاخ سروستان را متعلق به اواخر امپراتوری هخامنشی یا دوره سلوکی می دانست و تنها فلاندن بود که آن را یک کاخ ساسانی تشخیص داد.

28- هرتسفلد در سال 1910 بنای کاخ سروستان را به دوره پادشاهی بهرام پنجم در سال 420 پیش از میلاد رساند و برای اثبات ادعای خود به تاریخ طبری استناد کرد.

29- نظریات بسیاری در خصوص کاخ سروستان داده شد. بعضی پژوهشگران بنا را کاخ شاهی، بعضی آتشکده و بعضی دیگر استراحتگاه یا شکارگاه سلطنتی دانستند.

30- بیشتر محققان و پژوهشگران داخلی و خارجی این اثر را مربوط به دوره ساسانی و سلطنت بهرام پنجم دانستند.

31- کاخ سروستان از یادگارهای به جای مانده از دوره ساسانی است که علاقه مندان به معماری باستانی می توانند از آن تماشا نمایند.

32- بهتر است بدانید برترین مکان برای بازدید از کاخ سروستان فصل بهار است.

33- نکته ای که بهتر است بدانید این است که در محل کاخ سروستان هیچ تابلویی برای شرحات تاریخی و معماری مربوط به کاخ نصب نشده است.

34- جالب است بدانید کاخ سروستان را اهالی سروستان کاخ ساسان هم می گویند. به علت عدم وجود راهنما در محوطه کاخ، بهتر است پیش از بازدید از کاخ مطالعه ای در خصوص آن داشته باشید که بهتر بتوانید از تماشا کاخ لذت ببرید.

35- به علاقه مندان به بازدید از کاخ سروستان پیشنهاد می گردد که علاوه بر کاخ، از آسمان پر ستاره شب و سکوت آرامش بخش آن تماشا نمایند.

36- بدون شک تلفیق هنر، معماری و زیبایی در شب، در کنار سکوت آرامش بخش و رویایی آن، لذت بازدید اثر تاریخی را دوچندان نموده و بازدیدی خاطره انگیز را ایجاد خواهد نمود.

37- استان فارس به علت مرکز بودن در دوره ساسانی، علاوه بر کاخ سروستان، آثار باستانی بسیار دیگری در دل خود جای داده است..