پروتئین گیاهی چیست و آیا فرقی با پروتئین گوشتی دارد؟
به گزارش وبلاگ شخصی من، اگر جز آن دسته از افرادی هستید که می خواهید رژیم غذایی گیاهخواری را در پیش بگیرید احتمالا باید بدانید که دریافت پروتئین به اندازه زیاد در این رژیم کار ساده ای نیست. اگرچه مواد غذایی متعددی وجود دارند که می توانند در این رژیم غذایی پروتئین مورد احتیاج بدن شما را تأمین نمایند اما باز هم در مقایسه با سایر رژیم های غذایی که خوردن گوشت و فرآورده های حیوانی در آن ها ممنوعیتی ندارد، اندازه پروتئینی که در این سبک زندگی وجود دارد کمتر است. با این اوصاف اگر باز هم به رژیم گیاهخواری علاقه مند هستید با ما همراه باشید تا به شما بگوییم چگونه می توانید پروتئین مورد احتیاج خود را تأمین کنید. علاوه بر این ها، به این پرسش هم پاسخ خواهیم داد که تفاوت بین پروتئین گیاهی و گوشتی چیست.
در این مطلب می خوانید
رژیم غذایی گیاهخواری؛ رژیمی در حال توسعه
منبع پروتئین گیاهی چیست؟
علم در رابطه با پروتئین گیاهی چه می گوید؟ آیا این پروتئین به میزان پروتئین حیوانی خوب است؟
آیا پروتئین گیاهی ضرر هم دارد؟
فایده زیست محیطی پروتئین گیاهی
پروتئین گیاهی؛ سخن پایانی
رژیم غذایی گیاهخواری؛ رژیمی در حال توسعه
طی چند سال اخیر، افراد زیادی به رژیم غذایی گیاهخواری روی آورده اند. علت این موضوع می تواند متعدد باشد؛ نخست اینکه بعضی از این افراد به خاطر اینکه کشتن حیوانات را برای به دست آوردن غذا کار اشتباهی می دانند به این سمت هدایت می شوند و ادعا می نمایند هر ماده مفیدی که قرار است به وسیله گوشت به بدن آن ها وارد شود را می توان با نمونه های گیاهی هم به دست آورد. دسته دوم هم افرادی هستند که به صورت کلی رژیم غذایی گیاهخواری را رژیم سالم تر و مفیدتری برای بدن می دانند و معتقدند انسان می تواند بدون مصرف گوشت، زندگی سالم تر، آرام تر و طولانی تری را تجربه کند.
به صورت کلی علت هرچه که هست، این رژیم غذایی طی چند سال اخیر محبوبیت بسیار زیادی به دست آورده به گونه ای که در سال 2022 و در طی یک نظرسنجی، تعیین شد 12٪ از جمعیت کشور آمریکا از رژیم غذایی مبتنی بر گیاه پیروی نموده و 31٪ از آن ها هم مدعی شده اند که طی چند وقت اخیر استفاده از غذاهای گیاهی کامل را در برنامه های خود افزایش داده اند. این یعنی محتمل است تا چند سال آینده، تقریبا نیمی از جمعیت آمریکا استفاده از گوشت را از برنامه های خود خارج نمایند.
البته در این بین باید یک تفاوت بین وگان ها و گیاهخواران قائل شویم؛ وگان ها کلا فرآورده های حیوانی را مصرف نمی نمایند و در واقع می توان آن ها را گیاهخواران متعصبی در نظر گرفت که هرچه از حیوان به دست می آید را نامناسب می دانند؛ اعم از تخم مرغ، لبنیات و… و در نتیجه به صورت کلی سعی می نمایند فقط گیاه یا فرآورده های این چنینی مصرف نمایند. گیاهخواران اما اندکی منطقی تر به موضوع نگاه می نمایند و فرآورده هایی که حیوانات به طور طبیعی آن ها را ایجاد می نمایند را در دستور غذایی خود جای می دهند.
بر کسی پوشیده نیست که رژیم غذایی گیاهخواری چقدر برای بدن فایده دارد و چقدر می تواند در داشتن یک زندگی سالم و مفید به انسان یاری کند. اما بر کسی هم پوشیده نیست که اگر افراد در زندگی خود گوشت مصرف نمایند هیچ اتفاقی برایشان نخواهد افتاد. البته این مطلب قرار نیست مقایسه ای باشد بین این دو رژیم؛ بنابراین می گوییم چه لذت بخش و چه محدودنماینده، رژیم غذایی گیاهخواری روز به روز در حال محبوب تر شدن بین افراد مختلف است.
منبع پروتئین گیاهی چیست؟
یکی از بزرگ ترین پرسشی که گوشت خوارها را از پیوستن به رژیم غذایی گیاهخواری منع می نماید این است که چطور بدن باید با در پیش گرفتن چنین برنامه ای پروتئین مورد احتیاج خود را تأمین کند؟ همانطور که می دانید، گوشت ها منبعی غنی از پروتئین هستند و پروتئین هم یکی از اصلی ترین مواد مورد احتیاج برای رشد و ترمیم بافت های بدن به شمار میرود. بنابراین بسیاری از افراد گوشت و فرآورده های گوشتی را در برنامه های غذایی خود می گنجانند تا بتوانند این ماده را به سادگی دریافت نمایند.
البته گیاهخواران ادعا می نمایند در این رژیم غذایی اگر پروتئین بیشتری در مقایسه با همه چیزخواری وجود نداشته باشد، کمتر هم نیست. این روزها هم بسیاری از حامیان رژیم گیاهخواری پودرهای خاصی را فراوری نموده اند که به یاری آن ها می توان پروتئین لازم بدن را بدون مصرف گوشت دریافت کرد. بعلاوه شیر هم به عنوان یک فرآورده حیوانی مورد علاقه گیاهخواران می تواند منبع خوبی از پروتئین باشد. علاوه بر این ها، مواد غذایی محبوبی نظیر لوبیا، کینوا و توفو هم در دسترس قرار دارند تا بدن احتیاجی به گوشت برای دریافت پروتئین مورد احتیاج خود احساس نکند.
بسیاری از افراد معتقدند اگر انسان گوشت مصرف نکند، انرژی لازم برای انجام کارهای مختلف را نخواهد داشت و برای این منظور طبیعت را مثال می زنند که گوشت خوارها معمولا عضلانی تر و قدرتمندتر از حیواناتی هستند که گیاهخوار هستند. بعلاوه چون گیاهخواری در بسیاری از افراد باعث کاهش وزن شده و یکی از دلایل اصلی روی آوردن افراد به آن هم همین موضوع لاغری است، باعث شده فکر مردم ناخودآگاه به این سمت برود که گیاهخواری مساوی است با نابودی به مرور زمان.
این مطلب قرار نیست به آنالیز این موضوع بپردازد که کدام رژیم غذایی ما را قدرتمندتر می نماید، اما اگر بخواهیم خیلی ساده به آن پاسخ دهیم، باید بگوییم گیاهخواران معتقدند انسان بیشتر در پی داشتن یک زندگی ساده و طولانی است، نه اینکه حتما از لحاظ بدنی قدرتمند و عضلانی شود چون دیگر مثل قبل احتیاجی به در پیش گرفتن روش های سخت و طاقت فرسا برای به دست آوردن چیزهای مختلف نداریم. از طرفی انسان ها با دریافت مواد مغذی از گیاهان هم می توانند سبک زندگی سالم و خوبی داشته باشند؛ حتی نمونه افرادی که آمادگی جسمانی خوبی در عین گیاهخواری دارند هم کم نیستند.
اگر می خواهید با رژیم غذایی گیاهخواری بدن خود را بسازید، ماهیچه های قدرتمندی داشته باشید و حتی وزن کم کنید، باید بدانید چه مواد غذایی در این رژیم هستند که می توانند منبعی غنی از پروتئین و سایر مواد مورد احتیاج برای بدن باشند. در جدول زیر می توانید انواع و اقسام مواد را با ارزش غذایی مختلفی که دارند مشاهده نموده و با یکدیگر مقایسه کنید.
ماده غذایی | اندازه مصرف | کالری | پروتئین | چربی | کربوهیدرات | فیبر | سدیم |
لوبیای سیاه، کنسروی بدون نمک | نصف پیمانه (64 گرم) | 114 | 7.5 گرم | 0.5 گرم | 20 گرم | 15 گرم | 0.5 میلی گرم |
توفو با بافت بسیار سخت (پنیری با شیر سویا) | 100 گرم | 94 | 10.6گرم | 4.7 گرم | 3.5 گرم | 1.2 گرم | 18 میلی گرم |
نخود کنسروی با سدیم پایین | نصف پیمانه (64 گرم) | 105 | 6 گرم | 2.3 گرم | 16.2 گرم | 5.3 گرم | 158 میلی گرم |
سویا سبز (اِدامامِه) | نصف پیمانه (64 گرم) | 94 | 9.2 گرم | 4 گرم | 7 گرم | 4 گرم | 4 میلی گرم |
کره بادام زمینی بدون نمک | دو قاشق غذاخوری (28.3 گرم) | 191 | 7.1 گرم | 16.4 گرم | 7.1 گرم | 1.4 گرم | 5 میلی گرم |
کینوآ پخته شده (خاویار گیاهی) | یک پیمانه (128 گرم) | 222 | 8.1 گرم | 3.5 گرم | 39.4 گرم | 5.1 گرم | 13 میلی گرم |
جو دو سر | نصف پیمانه (64 گرم) | 153 | 5.3 گرم | 2.5 گرم | 25 گرم | 4 گرم | 3 میلی گرم |
عدس | نصف پیمانه (64 گرم) | 115 گرم | 9 گرم | 0.4 گرم | 20 گرم | 8 گرم | 2 میلی گرم |
گلوتن گندم | یک چهارم پیمانه (32 گرم) | 104 | 21 گرم | 0.5 گرم | 4 گرم | 0.2 گرم | 10 میلی گرم |
پودر پروتئین نخود | 1 اسکوپ (22 گرم) | 100 | 19 گرم | 2 گرم | 1 گرم | 0 گرم | 260 میلی گرم |
1. لوبیای سیاه
یکی از غنی ترین انواع حبوبات در دنیا به شمار میرود که مبدأ آن به کشورهای آمریکای مرکزی و جنوبی نظیر مکزیک و برزیل برمی شود و در تهیه و طبخ بسیاری از غذاهای بومی این منطقه ها مورد استفاده قرار می گیرد. لوبیا سیاه از مقادیر فراوانی پروتئین، آهن، مولیبدن، فیبر، آنتی اکسیدان، فسفر، کلسیم، پتاسیم، زینک، سدیم، ویتامین های آ، گروه ب، کا و… برخوردار است. مصرف لوبیا سیاه به صورت مداوم سبب کاهش وزن و تناسب اندام، پیشگیری از بروز سرطان، بروز آنمی در جنین، درمان بیماری MS (ام اس)، و بعلاوه تأمین مواد مغذی مورد احتیاج بدن می شود.
2. توفو
توفو یک نوع پنیر و غذای سنتی آسیایی است که از سویای منعقد شده به دست می آید. این غذای گیاهی منبع اصلی پروتئین برای بسیاری از گیاهخواران و وگان ها به شمار میرود، اما افراد دیگر هم از آن به عنوان جایگزینی سالم برلی گوشت یا لبنیات استفاده می نمایند. توفو در عین حال که ارزان است، فواید زیادی هم برای سلامتی دارد و در مجموع یک افزودنی عالی برای برنامه غذایی است. این پنیر گیاهی با انعقاد شیر سویا از مایع به جامد و فشرده کردن آن به شکل مکعب ساخته می شود.
توفو انواع مختلفی دارد، اما توفوی سخت بافت بسیار متراکمی داشته و هنگام پخت و پز به هم نمی ریزد و از آن به عنوان مرغ گیاهی نیز یاد می شود. توفو برای سلامت قلب، سلامت سینه، کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات، سلامت استخوان ها، کاهش خطر دیابت، سلامت کلیه، کاهش گرمازدگی در دوران یائسگی، کاهش وزن و… مفید است.
3. نخود
نخود سرشار از پروتئین بوده و یکی از قدیمی ترین حبوبات کشت شده به وسیله انسان به شمار میرود. این ماده که در آشپزی مدیترانه ای، خاورمیانه و هندی کاربرد زیادی دارد، در انواع مختلفی یافت می شود و به خاطر داشتن فیبر بالا می تواند برای سیستم گوارشی مفید باشد. بعلاوه باعث کاهش کلسترول و چربی خون هم می شود و احتیاج به انسولین را در افراد دیابتی کاهش می دهد.
4. سویا سبز یا اِدامامِه
ادامامه به همان دانه لوبیای سویا گفته می شود و در زمانی که هنوز به طور کامل نرسیده چیده و پخته می شود. چینی ها و ژاپنی ها از ادامامه در غذا های خود و بعلاوه به عنوان پیش غذا استفاده می نمایند، چراکه مزه خوبی می دهد و فوائد زیادی هم دارد. این ماده غذایی فیبر بالایی داشته و برای سیستم گوارش مفید است، پروتئین بالایی دارد، برای کاهش وزن مفید است، می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش دهد، علائم یائسگی را بهبود می بخشد، خطر ابتلا به سرطان های هورمونی را کاهش می دهد، به برطرف یبوست یاری می نماید، باروری را افزایش می دهد و حتی می تواند به درمان دیابت یاری کند.
5. کره بادام زمینی
یکی از خوشمزه ترین و لذیذترین غذاها در رژیم غذایی گیاهخواری محسوب می شود که همه سنین می توانند از آن استفاده نمایند و هواداران بسیار زیادی هم دارند. این ماده غذایی نه تنها کامل است بلکه فوق العاده مفید و مغذی است و می تواند به کاهش وزن، پیشگیری از دیابت، کاهش کلسترول، حفظ سلامت اعصاب، افزایش آرامش و خونسردی، افزایش ضریب هوشی، سلامت استخوان ها، کاهش ابتلا به سرطان، بهبود سو تغذیه و… یاری کند.
6. کینوآ
گیاه بومی کوه های آند در کشورهای بولیوی، شیلی و پرو است که هضم آن بسیار ساده بوده و منبع غنی از پروتئین، آهن، فسفر، انواع ویتامین ها و امگا 3 محسوب می شود. این گیاه قدمتی بیش از 5 هزار سال دارد و به خاطر فوائد زیاد و شباهت به خاویار، از آن به عنواه خاویار گیاهی نیز یاد می شود. این ماده غذایی به کاهش وزن یاری می نماید، فاقد گلوتن است، ضد سرطان است، به سلامت قلب یاری می نماید، حاوی آنتی اکسیدان هایی است که خطر ابتلا به بیماری ها را کاهش می دهند، سلامت دستگاه گوارش را بهبود می بخشد، از سلامت استخوان ها محافظت می نماید، خطر ابتلا به این بیماری را کاهش می دهد، به کارکرد بهتر روده ها و یبوست یاری می نماید، نسبت به خیلی از غلات فیبر بیشتری دارد، از سلامت مغز هم محافظت می نماید، منبع پروتئینی فوق العاده ای است و به آسانی می توانید آن را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
7. جوی دوسر
جوی دوسر به عنوان ماده تشکیل دهنده غلات صبحانه و مواد پخته شده ای نظیر کوکی و نان مورد استفاده قرار می گیرد. این ماده طی یک تحقیق 10 ساله نشان داده که می تواند به بیماری های عروق کرونری یاری کند، از سرطان روده بزرگ جلوگیری کند، فشار خون را کاهش دهد، به هضم بهتر غذا یاری می نماید، خطر ابتلا به چاقی را کاهش می دهد و… در نتیجه می تواند یکی از اصلی ترین مواد غذایی برای دریافت پروتئین در رژیم غذایی گیاهی باشد.
8. عدس
عدس پروتئین بسیار زیادی دارد و در انواع و اقسام مدل های مختلف هم کشت می شود مثل عدس سیاه، قرمز، قهوه ای، ماش، لپه، دال عدس و… که همه آن ها پروتئین زیادی داشته و قیمت بالایی هم ندارند. عدس انواع و اقسام ویتامین های گروه B نظیر B1 و B2 و B6 را در خود دارد که در افزایش انرژی و رشد و احیای سلول ها، فراوری هورمون ها و افزایش گلبول های قرمز یاری می نماید و در نتیجه با کمخونی هم مبارزه می نماید.
عدس به خاطر سرشار بودن از فیبر، افراد را از گزند بیماری های قلبی هم حفظ می نماید و به خاطر وجود منیزیم، برای رشد بافت استخوان ها هم ماده ای حیاتی محسوب می شود. از جمله خواص این ماده می توان به کنترل دیابت، فراوری ماهیچه، بهبود گوارش، خواص ضدسرطان، پیشگیری از تولد کودک ناقص، کنترل وزن، بهبود عملکرد مغز، آهن زیاد، بهبود سوخت و ساز، جلوگیری از ریزش مو و… اشاره نمود.
9. گلوتن گندم
با شستن خمیر آرد گندم با آب به دست می آید به این صورت که تا زمانی که تمام دانه های نشاسته از بین نروند و گلوتن چسبناک و نامحلول شبیه به یک توده پلاستیکی به دست نیاید، شستن آن ادامه پیدا می نماید. سپس این ماده را می پزند و می خورند. این ماده انواع مختلفی دارد که اندازه پروتئین در آن ها می تواند بسته به نوع مواد اولیه متفاوت باشد اما به صورت کلی یک منبع غنی از پروتئین محسوب می شود که به خاطر بافت شبیه به گوشت خود برای بسیاری از گیاهخواران جای گوشت را پر نموده است.
10. پودر پروتئین نخود
یک مکمل پروتئینی که از نخود زرد خام به دست می آید. در این ماده هیچ حلال شیمیایی یا شیرین نماینده مصنوعی وجود ندارد. در نتیجه برای گیاهخواران یک منبع غنی از پروتئین به شمار میرود. از آن جایی که در آن از آب پنیر یا سایر لبنیات استفاده نمی شود، وگان ها هم می توانند از آن استفاده نمایند. این ماده پروتئین بسیار زیادی داشته و در نتیجه باعث ایجاد توده عضلانی می شود، انرژی زیادی داشته و شما را سیر نگه می دارد و باعث بهبود عملکرد کلیه می شود.
علم در رابطه با پروتئین گیاهی چه می گوید؟ آیا این پروتئین به میزان پروتئین حیوانی خوب است؟
حالا که می دانیم در رژیم غذایی گیاهی هم می توان به مواد غذایی خوشمزه ای با پروتئین بسیار زیاد دسترسی داشت، وقت آن رسیده ببینیم علم در رابطه با آن ها چه می گوید. اصلا در مقایسه با پروتئین های موجود درون غذاهای گوشتی، این پروتئین ها ارزش غذایی بیشتری دارند یا تفاوتی بین آن ها وجود ندارد؟ آیا عوامل دیگری برای در نظر گرفتن وجود دارد؟ از مزه گرفته تا قیمتی که باید برای تهیه این مواد غذایی بپردازیم، باعث می شوند کدام یک از این دو منبع پروتئین ارزان تر و با ارزش تر باشند؟ اگر به هر علتی به رژیم غذایی گیاهخواری روی آورده اید بهتر است ادامه مطلب را هم از دست ندهید تا ببینید نظر علم در رابطه با پروتئین گیاهی چیست.
بسیاری از کسانی که به تازگی به جمع گیاهخواران اضافه می شوند نگران این هستند که نکند پروتئین گیاهی کسب شده به میزان پروتئینی که از مصرف گوشت به دست می آید باکیفیت نباشد. این دل نگرانی در بعضی از افراد به قدری شدید هست که گاهی اوقات از ادامه رژیم غذایی خود منصرف می شوند. یکی از این دلایل این است که پروتئین باکیفیت، پروتئین کامل نام دارد یعنی تمام 9 آمینواسید لازم را که بدن در فراوری آن ها ناتوان است و باید از غذا به دستشان بیاورد را در خود دارد.
در بسیاری از مواد غذایی موجود در رژیم غذایی وگان از این پروتئین ها خبری نیست؛ در نتیجه بسیاری از افراد تصور می نمایند باید حتما این رژیم غذایی را با اضافه کردن مواد غذایی دیگر به تعادل رساند. مثلا مصرف برنج و لوبیا. هرچند بسیاری از متخصصین و خبرگان این زمینه معتقدند برای دریافت آمینواسید های ضروری بدن احتیاجی به مخلوط کردن غذاهای گوناگون نیست. یک رژیم غذایی متعادل می تواند به خودی خود تمام 20 نوع آمینواسید ضروری و غیر ضروری را به بدن برساند.
در حقیقت یک تحقیق که در سال 2019 روی افراد وگان و گیاهخوار انجام شده نشان داده که با همن رژیم غذایی خود، نه تنها پروتئین و آمینواسید کافی بلکه بیشتر از حد احتیاج بدن را دریافت نموده بودند. محقق این مطالعه حتی مدعی شده مفهوم کمبود آمینواسید در رابطه با رژیم غذایی گیاهی اغراق شده و بیش از حد به آن پرداخته شده است.
ویتامین B12
فقط یک بخش وجود دارد که همچنان غذاهای موجود در رژیم غذایی گیاهخواری نمی توانند در آن با غذاهای گوشتی رقابت نمایند و آن هم ویتامین B12 است. این ویتامین برای عملکرد صحیح مغز بسیار حیاتی است و باعث ایجاد گلبول قرمز هم می شود. بدن ما در حالت عادی این ماده را با مصرف گوشت به دست می آورد اما اگر ما رژیم غذایی گیاهخواری را در پیش بگیریم و گوشت را از دستور غذایی خود خارج کنیم، یکی از اصلی ترین منابع ویتامین B12 از دست خواهد رفت و افراد وگان یا گیاهخوار حتما باید در پی یک مواد غذایی جایگزین یا مکمل برای دریافت B12 باشند.
آیا پروتئین گیاهی ضرر هم دارد؟
نمی توان گفت گیاهخواری ضرر دارد چون تحقیقات بسیار زیادی در رابطه با آن انجام شده و فایده آن بر کسی پوشیده نیست. اینکه شخصی این رژیم غذایی را جایگزین رژیم غذایی گوشتی کند یا نکند بستگی به سلیقه خودش دارد، اما فوائد این رژیم غذایی به طور کلی به مراتب بیشتر از رژیم غذایی گوشتی است. مطالعات نشان داده این سبک زندگی سالم باعث تعادل در وزن، کاهش خطر ابتلا به دیابت نوعب 2 و حتی طول عمر بیشتر می شود. اما در همه چیز باید تعادل ایجاد کرد؛ حتی یک سبک زندگی سالم چون ممکن است پیش رفتن بیش از حد در آن به جای فایده، به سلامتی مان آسیب بزند. در ادامه با یک سری مسائلی که گیاهخواران با آن دست و پنجه نرم می نمایند آشنا می شویم.
غذاهای فرآوری شده
بعضی از غذاهای پروتئینی گیاهی مانند گوشت ها و پنیرهای گیاهی طی مراحل مختلفی به شدت فرآوری می شوند که این موضوع می تواند برای سلامتی بسیار مضر باشد چون در طول این فرایند افزودنی های متعددی ممکن است به غذاها اضافه شود. کریستین میلمین، بنیان گذار موسسه Plant Powered You (گیاهان به شما قدرت داده اند)، می گوید:
امی گورین، متخصص تغذیه گیاهی هم معتقد است کسانی که رژیم غذایی گیاهخواری را دنبال می نمایند بهتر است غذاهای فرآوری شده یا فوق فرآوری شده گیاهی را از دستور کار خود خارج نمایند تا بتوانند زندگی سالم تری داشته باشند. او می گوید:
حساسیت غذایی
تجربه نشان داده افراد معمولا به غذاهای گیاهی حساسیت بیشتری نشان می دهند. در نتیجه در پیش گرفتن چنین رژیمی برای ان دسته از افرادی که به سویا یا آجیل آلرژی دارند (دو مورد از هشت آلرژی غذایی رایج) ممکن است پیروی کردن دریافت پروتئین از رژیم غذایی را غیر ممکن بدانند. افراد مبتلا به مسائل گوارشی مانند سندروم تحریک پذیر هم باید در مصرف غذاهایی با فیبر بالا که در رژیم غذایی گیاهخواری به وفور یافت می شوند بیشتر مراقب باشند. به صورت کلی به نظر می رسد افراد قبل از اینکه گیاهخوار شوند حتما باید راجع به آن تحقیق نمایند تا با روحیات و ذاعقه غذایی شان سازگار باشد.
عوارض جانبی سویا
نگرانی دیگری که افراد با رژیم غذایی گیاهخواری باید مراقب آن باشند، اثرات و عوارض جانبی سویا و خطرات احتمالی آن برای سلامتی است. سال هاست که شایعاتی وجود دارد مبنی بر اینکه غذاهای حاوی سویا ممکن است با تغییر تعادل هورمونی و حتی ایجاد سرطان، سلامتی افراد را به خطر بیندازند.
البته مطالعاتی که اخیرا انجام شده نشان می دهد علت کمی برای نگرانی از این جهت وجود دارد و می توان سویا یا فرآورده های سویا نظیر توفو و ادامامه را به صورت سرخ نموده یا بخارپز همراه با غذاها استفاده کرد و لذت برد. علاوه بر این ها یک تحقیق در سال 2020 روی بیش از 300 هزار زن صورت گرفت و نشان داد خوردن سویا یا غذاهای مبتنی بر آن احتمال ابتلا به سرطان سینه را به شکل قابل توجهی کاهش می دهند. انجمن سرطان آمریکا هم استفاده از سویا یا غذاهای مبتنی بر آن را سالم و بی خطر دانسته است.
فایده زیست محیطی پروتئین گیاهی
دریافت پروتئین از غذاهای موجود در رژیم غذایی گیاهخواری نه تنها باعث سلامت بدن می شوند، بلکه می توانند باعث بهبود شرایط کره زمین هم بشوند و به آن اجازه دهند خود را بازیابی کند. از جمله فوائد در پیش گرفتن این رژیم غذایی سالم می توان به موارد زیر اشاره نمود:
حذف کربن دی اکسید
یک تحقیق که در سال 2019 صورت گرفت نشان داده تغییر سبک زندگی از همه چیزخواری به گیاه خواری باعث می شود اثرات گاز گلخانه ای فردی تا 50٪ کاهش پیدا کند. بعلاوه در پیش گرفتن رژیم غذایی گیاهی منعطف که در آن خوردن فرآورده های حیوانی نظیر تخم مرغ و لبنیات مجاز هست هم اثر گازهای گلخانه ای شخصی را تا 35٪ کاهش داد.
مصرف کمتر آب
آب یکی از مهم ترین مواد برای ادامه حیات است که با مصرف غذاهای گیاهی می توانیم در حفظ و ماندگاری آن بسیار تأثیرگذار باشیم. طبق اطلاعاتی که از گروه Water Footprint Network به دست آمده (گروهی برای حل بحران دنیای آب)، رد پای آب گوشت هایی نظیر گوشت گاو، گوسفند، خوک و… به شکل قابل توجهی در مقایسه با پروتئین های گیاهی نظیر آجیل، غلات و… بیشتر است. (رد پای آب میزان کل آب شیرین مورد استفاده ای است که برای فراوری یک چیز مصرف می شود).
مورد تأیید سازمان ملل
اثرات زیست محیطی کاهش مصرف گوشت به قدری قابل توجه هست که گزارش تغییرات آب و هوایی سال 2019 سازمان ملل خواهان کاهش دنیای مصرف پروتئین حیوانی شده است. حتی اگر مصرف پروتئین خود را کاملا هم بر اساس گیاهان تنظیم نکنید، باز هم برای سلامت این کره خاکی قدم مثبتی برداشته اید که حداقل مصرف پروتئین گوشی را کمتر نموده اید.
پروتئین گیاهی؛ سخن پایانی
در این مطلب خواندیم که چگونه دریافت پروتئین از غذاهای گیاهی می تواند به سلامت ما و سلامت کره زمین یاری کند. با این رژیم غذایی ما نه تنها آمینواسیدهای لازم و ضروری بدن بلکه آمینواسیدهای غیرضروری را هم دریافت خواهیم کرد و نگرانی از بابت دریافت پروتئین هم نخواهیم داشت.
غذاهای رژیم غذایی گیاهی معمولا ارزان تر هستند، ارزش غذایی بیشتری دارند، در انواع و اقسام طعم ها و مزه های مختلف موجود هستند و می توان با مصرف آن ها به انجام تمام کارهای مختلف از جمله بدنسازی، ورزش های سخت و کارهای سنگین هم پرداخت بدون اینکه ضعف خاصی در بدن مشاهده شود. اگرچه شایعاتی در رابطه با ضرر این رژیم غذایی وجود دارد اما به نظر می رسد باید آن ها را شایعه بدانیم و بگذاریم در همان حد شایعه باقی بمانند.
البته توصیه می شود در اوایل دوران در پیش گرفتن چنین رژیم غذایی سعی کنید به یک باره استفاده از گوشت را کنار نگذارید بلکه آرام آرام و به تدریج این کار را انجام دهید. اگر فوائد این رژیم غذایی را روی بدن خود حس نموده اید، می توانید ادامه دهید اما اگر احساس ضعف یا مشکل خاصی در بدن خود دارید حتما با پزشک متخصص مشورت کنید تا شما را هدایت کند.
این مطلب فقط جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با یک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه برطرف مسؤولیت وبلاگ شخصی من مگ را بخوانید.
منبع: Healthline
سوالات رایج درباره پروتئین رژیم غذایی گیاهخواری
برترین منابع پروتئین گیاهی چه چیزهایی هستند؟
برترین منابع پروتئین گیاهی آن هایی هستند که علاوه بر پروتئین، ارزش غذایی دیگری هم داشته باشند. مثلا لوبیا به خاطر فیبر بالا، توفو به خاطر طعم های مختلف و فوائد زیاد، آجیل ها به خاطر پروتئین بالا و سهولت دسترسی و بعلاوه فوائد زیاد برای مغز و...
چه کسانی نباید پروتئین گیاهی مصرف نمایند؟
همه باید از رژیم غذایی گیاهی به شکل متعادل استفاده نمایند و از فوائد آن بهره مند شوند اما آن دسته از افرادی که آلرژی شدید دارند باید در مصرف یک سری از غذاها حتما بیشتر مراقب باشند. مثلا کسانی که محدودیت استفاده از چربی یا سدیم دارند باید حتما تعیینات غذاهای فرآوری شده یا کنسروی را بخوانند تا با مشکل روبرو نشوند. بعلاوه افرادی با آلرژی به یک سری مواد غذایی نظیر انواع آجیل ها و گیاهان هم باید حسابی دقت نمایند.
تفاوت بین مکمل های آب پنیر با مکمل های گیاهی چیست؟
تفاوت بین این دو مکمل سر و صدای زیادی به پا نموده است، اما باید بدانید هر دو پودر برای عضله سازی واقعا مفید هستند و می توانند در رسیدن به هدفی که دارید به شما یاری نمایند اما مکمل های گیاهی به ازای هر اسکوپ معمولا پروتئین کمتری دارند. از طرفی برای بعضی از افراد هضم مکمل های گیاهی راحت تر صورت می گیرد چون لاکتوز ندارند. به همین دلیل وگان ها کلا از مکمل آب پنیر استفاده نمی نمایند چون از شیر گاو به دست می آید.
منبع: دیجیکالا مگ